Samookaleczenia inaczej nazywane autoagresją to szereg działań mających na celu spowodowanie psychicznej lub fizycznej szkody. Jest to agresja skierowana „do wewnątrz”. Osoba z różnych przyczyn atakuje samą siebie, powoduje to oprócz fizycznych obrażeń, również i pogłębienie obecnych już psychicznych problemów. Jest to zjawisko o złożonym charakterze.
Wyróżnić można autoagresję bezpośrednią (bicie, samookaleczanie, samooskarżanie) oraz pośrednią (jednostka wymusza, prowokuje i poddaje się agresji innych). Występuje także podział na autoagresję werbalną i niewerbalną. Autoagresja werbalna polega na zaniżaniu swej samooceny poprzez wmawianie sobie własnej małej wartości, częstą krytykę własnego zachowania. Autoagresja niewerbalna to uszkodzenie ciała, które może mieć formę powierzchowną lecz i głębokich ran ciętych. Jest to agresja jawna.
Najczęstszą przyczyną autoagresji jest uraz spowodowany w dzieciństwie. Może nim być bicie dziecka, ignorowanie jego potrzeb, poniżanie go. Sprzyjającymi do występowania tego zaburzenia jest trudna sytuacja finansowa w rodzinie, alkoholizm, bezrobocie. Przyczyny tego zaburzenia mogą mieć też podłoże biochemiczne – podczas cięcia się we krwi pojawia się endorfina, która eliminuje ból, poprawia samopoczucie, eliminuje napięcie. Zachowania autoagresywne mogą być też związane z chorobami wrodzonymi (np. syndrom Retta, syndrom Lascha-Nyhana, autyzm). Z możliwością samookaleczenia można się liczyć również podczas depresji jak i schizofrenii.
Terapia osób autodestrukcyjnych, powinna obejmować nie tylko osobę dotkniętą tym zaburzeniem, ale całą rodzinę, ponieważ obecność tego zaburzenia świadczy zwykle o problemach wewnątrz rodziny. Najlepszą metodą leczenia jest terapia oparta na psychoanalizie, która pozwala zrozumieć psychiczne konflikty i ich powiązania z historią życia pacjenta.