Narkomania to stałe lub czasowe zażywanie substancji odurzających w celu poprawy samopoczucia. Jest albo wynikiem uzależnienia, albo do niego prowadzi. Narkotykami (‘narcotikos’ – oszałamiający) nazywamy substancje, których działanie powoduje uśmierzenie bólu, euforię czy oszołomienie, a także – w ujęciu społecznym – nielegalne substancje psychoaktywne stosowane do celów pozamedycznych.
Uzależnienie psychiczne od narkotyków to odczuwanie przez biorcę silnej potrzeby zażycia narkotyku, aby osiągnąć maksymalny poziom funkcjonowania organizmu i dobrego samopoczucia. Uzależnienie fizyczne, w przeciwieństwie do psychicznego, dotyczy tylko niektórych grup narkotyków i wiąże się z fizjologiczną adaptacją organizmu do systematycznego przyjmowania danej substancji. Dochodzi do tego, gdy narkotyk tak mocno włącza się w procesy fizjologiczne i biochemiczne organizmu, że jego odłączenie prowadzi do zakłócenia tych procesów. Dominujące jest tutaj stałe pragnienie przyjmowania narkotyku mimo świadomości jego szkodliwości, a także wystąpienie zespołu odstawiennego w sytuacji zaprzestania jego zażywania.
Zdaniem specjalistów liczba zażywanych dawek narkotyków wzrasta z czasem, ponieważ następuje zmiana tolerancji przez organizm i każde kolejne wzięcie narkotyku osłabia reakcję organizmu na daną ilość. Z biegiem czasu ilości te wzrastają do dawek śmiertelnych.
Uzależnienie od narkotyków to pod względem leczenia jedna z najtrudniejszych form uzależnienia. Zażywanie narkotyków ma bardzo poważne konsekwencje zdrowotne.
W Polsce najbardziej znane i najczęściej zażywane narkotyki to konopie, marihuana i haszysz. Można wyróżnić kolejne fazy działania konopi:
- faza dobrego samopoczucia i euforii z cechami wielomówności i napadami nagłego nieukierunkowanego śmiechu,
- faza dużej wrażliwości zmysłowej, przede wszystkim dotyczy to zmysłu słuchu i wzroku z dezorientacja poczucia czasu i przestrzeni, czasami z napadami ostrego lęku,
- faza ekstatyczna,
- faza snu i przebudzenia.
- Między wyżej wymienionymi fazami nimi następują okresy uspokojenia i wyciszenia psychicznego.