Używane często słowo ” wpadka” sugeruje, jakoby przerwanie abstynencji przez postanawiającego nie pić alkoholika było nieoczekiwane, przypadkowe, i niemożliwe do przewidzenia, a więc również do uniknięcia. Zwykle ” wpadka ” odnosi się zresztą do samego aktu sięgnięcia po alkohol. Od kilkunastu lat w literaturze fachowej, s także w lecznictwie odwykowym, przyjął się termin ” nawrót choroby ” ( ang. relapse ), właściwiej określającym zjawisko rzekomego przypadkowego ” zapicia”. Różnica między wpadką a nawrotem choroby nie jest wyłącznie semantyczna.
Nawrót choroby nie jest bynajmniej zdarzeniem nagłym, lecz procesem, który zaczyna się na długo przed tym, zanim alkoholik sięgnie po alkohol. Proces nawrotu charakteryzuje się narastającymi uczuciami dyskomfortu i przykrości. Nie jest on nigdy ani nagły ani przypadkowy. Powrót do picia następuje zawsze w wyniku zdarzeń i sytuacji emocjonalnych, świadczących o regresji w procesie trzeźwienia.
Trzeźwienie jest procesem polegającym na coraz dojrzalszej kontynuacji pozytywnych zmian wewnętrznych i zewnętrznych, zachodzących w życiu wracającego do zdrowia człowieka. Odstawienie alkoholu przez kogoś, kto nie umiał radzić sobie na trzeźwo ze sobą i światem, wcale nie powoduje automatycznej poprawy samopoczucia. Automatycznie może najwyżej zregenerować się zdrowie fizyczne, ale często konieczna też jest pomoc lekarzy specjalistów. Osoba uzależniona oprócz ciała ma również chore emocje, chore myślenie i chorą duszę. Właśnie na te chore emocje, chore myślenie, chora duszę alkohol miał pomagać – i niekiedy długo pomagał. Aż w końcu przestał, chociaż złudna nadzieja, że jednak alkohol to najlepszy i jedyny sposób na frustracje, depresje i bezsens życia, często jeszcze alkoholika całkowicie nie opuściła. W czasie abstynencji alkoholika nęka więc wiele tych samych objawów choroby, jakie mu dokuczały przedtem. Do tych objawów mogą należeć następujące problemy, które u poszczególnych osób występują mniej lub bardziej intensywnie:
- impulsywność, niezrównoważenie emocjonalne,
- skłonność do depresji, użalanie się nad sobą,
- lękliwe podejście do życia, nieśmiałość,
- izolowanie się od ludzi, nieufność, poczucie krzywdy,
- lenistwo, brak samodyscypliny, niedbalstwo, niesystematyczność,
- pycha, wygórowane mniemanie o sobie,
- zakłamanie, uciekanie od rzeczywistości ( zaprzeczanie, racjonalizacja, minimalizacja, obwinianie).