26 stycznia 2016
Comments off

DXM – (Dekstrometorfan) jest używany jako składnik leków na kaszel. Dekstrometorfan zażyty w większej ilości niż dawka terapeutyczna wywołuje efekt podobny do zażycia pigułki „ecstasy” bądź LSD (rozmywanie się obrazu, halucynacje, euforię). Działanie trwa ok. 6- 8 godzin. Nadużywanie DXM może prowadzić do uzależnienia psychicznego. Bardzo częste używanie może prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych, może powodować izolację społeczną, problemy z pamięcią i koncentracją.

DXM jest najczęściej używany przez osoby małoletnie, gdyż jest sprzedawany w aptekach bez recepty. Jest to też narkotyk tani (jedna paczka zawierająca 30 tabletek kosztuje około 6zł). Z roku na rok, coraz więcej młodych osób przyznaje się do nadużywania DXM, w związku z tym coraz więcej pacjentów Ośrodków terapii uzależnień zdiagnozowane ma właśnie uzależnienie od tego narkotyku. Często DXM łączone jest z używaniem alkoholu, co jest groźne dla życia – większość przedawkowań DXM spowodowana jest łączeniem tych dwóch substancji.

Kolejną substancją, która dostępna jest bez recepty to benzydamina (chlorowodorek 1-benzylo-3-[3-(dimetylo-amino)-propoksy]-1H-indazolu) jest popularnym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym. Wykazuje działanie przeciwobrzękowe, przeciwbólowe, miejscowo znieczulające, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Stosowana jest w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, po ekstrakcji zębów, zapaleniach sromu, pochwy i szyjki macicy, w higienie osobistej w czasie połogu. Używana jest w różnych formach – jako krem i żel, tabletki do ssania, płyn do rozpylania i płukania jamy ustnej, roztwór do irygacji. Stanowi substancję aktywną wielu niedrogich preparatów dostępnych w aptekach bez recepty. W ostatnich latach benzydamina stała się także dość popularnym środkiem odurzającym. Lek ten przenika przez barierę krew−mózg i w wysokich dawkach (powyżej 500 mg) wykazuje działanie psychoaktywne. Dokładny mechanizm działania halucynogennego benzydaminy nie jest znany. Po podaniu doustnym benzydamina szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie we krwi osiąga po 2–4 godzinach, czas połowiczej eliminacji T ½ wynosi około 13 godzin. Związek ten wydalany jest w około 50% w postaci niezmienionej przez nerki. W piśmiennictwie medycznym znajduje się niewiele doniesień na temat ostrych zatruć benzydaminą. Opublikowane dane dotyczą głównie przypadkowych zatruć u dzieci. Używający benzydaminy opisują, że wywołuje ona przewidzenia i przesłyszenia, zaburzenia postrzegania wzrokowego pod postacią „przeciągania” świateł, występowanie poświaty, powidoków, widzenia poklatkowego. Po wyższych dawkach (ponad 1,0 g) występują intensywne halucynacje wzrokowe i słuchowe oraz spowolnienie ruchowe. Halucynacje pojawiają się w ciemnych miejscach pod wpływem bodźców świetlnych i towarzyszy im lęk. Po ustąpieniu działania benzydaminy występuje ogólne złe samopoczucie, osłabienie, drżenie rąk i bezsenność. Niepokojące jest, że niektórzy używający skarżą się na utrzymujące się miesiącami zaburzenia wzrokowe (powidoki, przewidzenia, smugi), które pojawiają się w ciemności po zadziałaniu bodźca świetlnego.

Kolejnym środkiem dostępnym w każdej aptece jest kodeina (metylomorfina), która jest składnikiem leków na kaszel, przeciwbólowych, najczęściej występuje w lekach wraz z paracetamolem. Kodeina jest pochodną opium, także wykazuje duży potencjał uzależniający choć nie tak duży jak np. morfina czy heroina. Znosi odczuwanie bólu (w większych dawkach całkowicie), wywołuje euforię, senność, błogą apatię, wprowadza w stan niewrażliwości na przykre doznania, spowalnia perystaltykę żołądka i jelit, powoduje zanik odczuwania głodu. Kodeina wywołuje uzależnienie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Uzależnienie psychiczne rozwija się bardzo szybko, najczęściej w przeciągu kilku lub kilkunastu dni w związku z chęcią przeżywaniu stanu, jaki daje kodeina. Uzależnienie fizyczne rozwija się w okresie ok. 6–12 miesięcy, po którym odstawienie narkotyku powoduje typowe objawy zespołu abstynencyjnego: drażliwość, brak chęci do działania, problemy ze snem, bóle głowy i silna potrzeba zażycia substancji uzależniającej.

Kolejnymi substancjami, które bez problemu można zakupić w każdej aptece, są pseudoefedryna i efedryna. Sama pseudoefedryna stosowana jest jako lek na zapalenie górnych dróg oddechowych, lecz przy zażyciu pozamedycznym działa podobnie jak amfetamina choć dużo słabiej. Leki z pseudoefedryną są dużym zagrożeniem, gdyż to z nich stosunkowo łatwo można wytworzyć z nich metaamfetaminę lub inny środek odurzający metkatynon, którego to działanie zbliżone jest do działania amfetaminy. Działanie efedryny jest podobne do działania pseudoefedryny lecz jest ono silniejsze. Obydwie substancje wywołują uzależnienie psychiczne.

W 2015 nowelizowano ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii i obłożono apteki limitem sprzedaży w/w specyfików do maksymalnie jednego opakowania ale w dobie „zaptekowania” miast, jest to tylko niewielkie utrudnienie nie zaś przeszkoda, która zmniejszyła zażywanie w/w substancji.