W Ameryce Południowej Indianie żuli liście krzewu Erythroxylon coca w celu zwiększenia wydolności fizycznej, zmniejszenia głodu i podniesienia nastroju. W 1860 r. wyizolowano z liści tej rośliny alkaloid i nazwano kokainą. W 1884 r. użyto po raz pierwszy kokainy jako środka znieczulającego miejscowo. Przełom XIX i XX wieku przyniósł rozwój narkomanii kokainowej.
Zastosowanie w medycynie
Kokaina podana ogólnie charakteryzuje się silnym działaniem pobudzającym – wprowadzającym układ nerwowy w stan nadaktywności. Podana miejscowo wykazuje właściwości znieczulające. I tu znalazła zastosowanie w opiece medycznej. Obecnie jednak ze względu na uboczne toksyczne skutki, kokaina jest zastępowana przy miejscowym znieczulaniu przez nowe, syntetyczne, mniej szkodliwe środki. Jednak, w okulistyce i otorynolaryngologii jest nadal stosowana w postaci roztworu jako miejscowy środek znieczulający.
Działanie fizjologiczne kokainy
•opóźnia objawy zmęczenia,
•zmniejsza potrzebę odżywiania się i snu
•zaburza pracę serca (na początku następuje zwolnienie, a następnie przyspieszenie akcji serca)
•silnie rozszerza źrenice
•doprowadza do pobudzenia psychoruchowego
•powoduje wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie oddechu
•większe dawki mogą spowodować drżenie mięśniowe i wzrost temperatury ciała
•po jednorazowo przyjętej dawce euforia trwa do 30 minut, rzadko dłużej
Odczucia subiektywne
Pozornie „pozytywne” efekty działania
•silna euforia
•intensywne poczucie mocy wewnętrznej (siły fizycznej i umysłowej)
•pobudzenie ruchowe i podniecenie seksualne
•poczucie wyższości i odsunięcie poczucia lęku
•czas reakcji psychicznej ulega skróceniu – przyspieszeniu ulegają procesy myślowe
•zanik zdolności odczuwania przykrych wrażeń
Negatywne efekty działania
•brak krytycyzmu co do własnych możliwości i zachowań
•niepokój i napięcie
•bezsenność
•załamanie nerwowe
•urojenia o nieprzyjemnej treści
Formy występowania i sposoby przyjmowania
•Kokaina występuje zasadniczo jako krystaliczny biały proszek.
•Przyjmowana jest zazwyczaj wziewnie do nosa, gdzie jest wchłaniana przez śluzówkę i niemal natychmiast wywołuje wpływ na ośrodki przyjemności w mózgu (po pewnym czasie dochodzi do uszkodzenia przegrody nosa i martwicy).
•Bywa też wcierana w dziąsła lub w środek małżowiny usznej.
•Podawana doustnie działa znacznie słabiej, jednocześnie znieczulając błonę śluzową żołądka i znosząc w ten sposób uczucie głodu.
•Stosowana na błonę śluzową języka powoduje porażenie zakończeń smakowych.
•Kokaina jest także palona poprzez dodanie jej do papierosów lub do skrętów z marihuany.
•Iniekcje (zastrzyki) należą raczej do rzadkości.
•Crack jest krystaliczną formą kokainy. Ma postać białych kawałeczków przypominających płatki mydlane, jasnobrązowych kuleczek – pakowanych często do fiolek. Zażywany jest poprzez palenie (np. dodanie do papierosa zawierającego tytoń lub marihuanę); palony jest w fajce wodnej, specjalnie wydrążonych tulejkach albo podgrzewany na łyżce lub kawałku folii aluminiowej wdychając ulatniające się opary.
•Crack jest od 20 do 30 razy silniejszy niż będąca w nielegalnym handlu kokaina. Działa podobnie, lecz o wiele bardziej intensywnie.
•Pasta kokainowa jest pierwotnym produktem w procesie otrzymywania kokainy z liści koki. Środek ten jest zażywany wyłącznie poprzez palenie, a zawarte w nim substancje wykorzystywane w procesie przetwarzania liści, mogą w poważnym stopniu uszkodzić płuca.
Właściwości uzależniające
Uzależnienie psychiczne
Zależność taka powstaje bardzo szybko z uwagi na atrakcyjne przeżycia towarzyszące działaniu kokainy na psychikę człowieka i złe samopoczucie po tym, gdy narkotyk przestaje działać.
Uzależnienie fizyczne
Brak jest dowodów na powstawanie takiej zależności wprost. Jednak objawy abstynencyjne związane z wyczerpaniem i depresją sprzyjają wytworzeniu się cyklu nałogowego.
Zjawisko tolerancji
Nie zauważono powstawania i rozwoju zjawiska tolerancji w wyniku używania kokainy. Fakt, iż wielu jej użytkowników zwiększa dawki i częstotliwość ich zażywania wynika raczej z chęci nasilenia doznań euforycznych i przedłużenia czasu ich trwania.
Zewnętrzne oznaki używania
•nadpobudliwość i wzmożona aktywność
•gadatliwość
•niepokój psychoruchowy
•zachowania agresywne
•rozszerzone źrenice, słabo reagujące na światło
•katar (w przypadku używania poprzez śluzówki nosa)
•czerwony nos z krostkami i objawami egzemy (zaczerwieniona, łuszcząca się skóra, swędzenie)
Na co należy zwrócić uwagę
•biały proszek lub bezbarwne przezroczyste kryształy bez zapachu o gorzkim smaku
•rurki do wdychania oparów
•igły i strzykawki
Nazwy slangowe
•kokaina: koka, koks, gram, porcja, śnieg, charlie, biała dama, witamina C
•crack: kisielek, galaretka
Szczególne zagrożenia i niebezpieczeństwa
•Silne wyniszczenie organizmu – spowodowane brakiem łaknienia, snu.
•Psychoza pokokainowa – postępowanie może stać się z czasem irracjonalne i dziwaczne; poczucie prześladowania i inwigilowania będzie wykazywać bardzo wiele cech charakterystycznych dla psychozy.
•Zaburzenia i zmiany w osobowości, w tym zanik uczuć wyższych, przygnębienie z możliwością prób samobójczych.
•Przedawkowanie – objawy ostrego zatrucia występują w ciągu kilkudziesięciu minut od przyjęcia zbyt dużej dawki kokainy. Charakteryzują się one silnym lękiem połączonym z urojeniami i zaburzeniami świadomości oraz wybitnie nasilonym pobudzeniem ruchowym (od miotania się do konwulsji). Towarzyszy temu wysokie ciśnienie krwi i płytki, przyspieszony oddech.
za: narkomania.org.pl